Gelişim, Psikoloji ve Yaşam konularında yayın yapan UWords dergisinin Nisan ayı sayısında ICF Türkiye başkanı Yunus Emre Şentürk konuk olmuştur. Haberin orijinalinin birebir dijital versiyonunu aşağıda bulabilirsiniz.
İsterseniz, koçluk mesleğinin global tepe kuruluşu ICF’in, ülkemizdeki tek yetkili kuruluşu ICF Türkiye’nin çiçeği burnunda başkanı olarak; 2021 yılının ICF Türkiye için nasıl geçtiğini konuşarak başlayalım, ne dersiniz?
Elbette! Yeni başkan oldum doğru ama 2 yıllık süreçte bir önceki Yönetim Kurulu’nun da içindeydim. Sevgili Başkan’ım Nuray Akmeriç ve eski Yönetim Kurulu ile tam pandemiden hemen önce göreve gelmiştik. Tüm dünya gibi bizde, insanlığın ortalama yüz yılda bir yaşayabileceği, küresel pandeminin gölgesinde geçen bir 2 yılı geride bıraktık. Bir önceki ICF Türkiye Yönetim Kurulu olarak beni en gururlandıran konu; Dünya Sağlık Örgütü’nün 12 Mart 2020 tarihli pandemi duyurusunun hemen akabinde, yeni koşullara hızla uyum sağlamamız oldu. Son iki yılda 2 Koçluk Haftası, 1 Koçluk Konferansı, 120 webinar (online toplantı), 11 Sosyal Sorumluluk Projesi gerçekleştirerek pandemi sürecini mesleğimizin gelişimi açısından çok verimli geçirdik.
2021 özelinde ise, 17-18 Mayıs 2021 tarihleri arasında gerçekleştirdiğimiz geleneksel Koçluk Haftası etkinliğimizin temasını, dönemin ruhuna uygun olarak; “Zor Zamanları Aşmak” olarak belirlemiştik. Etkinliğimizi, zorlukları bir fırsata çevirerek, fiziki katılımlı etkinliklerde ulaşmanın güç olduğu bir katılım sayısıyla online olarak gerçekleştirdik. İş, sanat, akademi, sağlık, sivil toplum ve koçluk dünyasından yerli – yabancı birçok ünlü ismin katıldığı, hayatın farklı alanlarında zor zamanları odağına alan paneller gerçekleştirdik.
2021 yılındaki belki de en önemli etkinliğimiz, HBR Türkiye stratejik iş ortaklığı ve QNB Finansbank’ın ana sponsorluğunda, hibrit formatta düzenlediğimiz “8. ICF Türkiye Koçluk Konferansı” oldu. Sosyal fayda temel misyonumuz gereği, Koçluk Konferansı’nda, Türkiye’de ilk kez, gezegenimizin ve insanlığın geleceğini belirleyebilecek toplum modellerinin en güçlülerinden “Toplum 5.0”ı (Süper Akıllı Toplum), farklı toplumsal boyutlarıyla ele aldık. 10 ayrı oturumda 25’ten fazla alanında uzman yerli ve yabancı ismin konuşmacı olarak katıldığı ve 500’e yakın kişinin izlediği etkinlikte; odağında “doğa, insan ve insanın yaşam kalitesi” bulunan ve ilk defa Japonya’nın 5. Bilim ve Teknoloji Temel Planı’nda bir büyüme stratejisi olarak dünyanın gündemine giren Toplum 5.0 modelini irdelemekten haklı bir gurur duyuyoruz.
Ayrıca, 2020’nin Mayıs ayından bu yana ülkemizin 20’ye yakın holdinginin üst düzey yöneticisini konuk ettiğimiz, iş dünyasında koçluğu ileriye taşıyacak özgün uygulamaların konuşulduğu ve ülkemiz için bir ilk olan “Dönüştüren Koçluk Hikayeleri” webinarlarımıza devam ettik. Geçen sene bu etkinlik kapsamında, Yapı Kredi Bankası, Akbank, HSBC Türkiye, QNB Finansbank, AXA Sigorta, Arçelik, IQVIA Türkiye, Boyner Holding, DeFacto gibi kurumların üst düzey yöneticilerini konuk ettik. Ayrıca, Çarşamba Buluşmaları, Etik Sohbetler ve Koçluğa Dair Buluşmalar isimli online etkinliklerimizle de başka alanlardaki ihtiyaçları giderdik.
Biraz da 2021 yılı içinde gerçekleştirdiğimiz bölgesel faaliyetlerimizden bahsetmek istiyorum.
Türkiye’de koçluk mesleğini icra eden tüm profesyonel koçları, saygın, güçlü, etik ve kapsayıcı örgüt olan ve ICF Global’in ülkemizdeki tek yetkili temsilcisi ICF Türkiye çatısı altında buluşturmak amacıyla, kent ve bölge temsilciliklerimizi geliştirdik. Bu kapsamda; İç Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi, Çukurova Bölgesi ve Antalya’daki örgütlenmelerimizde önemli sosyal sorumluluk projeleri ve iş birlikleri gerçekleştirdik.
Bunlardan bazı örnekler paylaşmak istiyorum izninizle: Ulusal bazda iş dünyasında kullanılan en iyi koçluk uygulamalarının konuşulduğu “ICF Türkiye Dönüştüren Koçluk Hikayeleri” webinar etkinliğinin bir benzerini; “Zor Zamanları Aşmak: Koçluk ve Liderlik” başlığıyla, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) iş birliğiyle Antalya odaklı olarak düzenledik. Antalya’da 2 ayrı proje daha hayata geçirdik. İlki, “Antalya AKEV Üniversitesi” ve “Muratpaşa Belediyesi” iş birliğinde, geleceğin girişimcilerine destek olmak amacıyla hayata geçirdiğimiz “Güçlenen Kanatlar” sosyal sorumluluk projesi; ikincisi ise, Antalya Sanayici ve İş İnsanları Derneği (ANSİAD) ve Akdeniz Üniversitesi Kariyer Merkezi iş birliğinde gerçekleştirdiğimiz, bugünün ve geleceğin iş insanlarını koçlarla buluşturmayı amaçladığımız “Anahtar Koçluk Projesi” oldu.
Batı Akdeniz’den, Çukurova’ya geçeyim biraz da… 2021 Mayıs ayında Adana’da, Çukurova Bölge Temsilciliğimiz, dünyada belki de ilk kez koçluk hizmetini, iş dünyasından; tarıma, tarlarda çalışan emekçi kadınlara taşıyan “Kınalı Eller” adında bir projeyi başlattı ve başarıyla devam ettiriyor. Projede, “Kınalı Eller Kadın Hareketi Salmanbeyli Kadın Kalkınma Kooperatifi” ile iş birliği yaptık ve pilot uygulama Salmanbeyli Köyü’nde yürütülüyor.
2 yıllık başkanlık döneminize dair bir projeksiyon rica etsek, neler söylemek istersiniz?
Öncelikle şunu vurgulamak isterim: İnsanlığın yaşadığı pandemi süreçleri sonrası, insanlık yeni koşullarla tanışmıştır ve eski döneme dönüş olmamıştır. Yine böyle olacağını düşünüyorum ve daha önce başlayan dijitalleşme sürecine büyük bir ivme kazandıran Covid-19 ve pandemi süreci öncesine dönüş pek olası görünmüyor. Her olumsuzluk içinde fırsatlar da taşımaktadır; profesyonel bir koç olarak bunu deneyimlerimden çok iyi biliyorum. Artık uzaktan çalışma yöntemi baskın çalışma yöntemi olacaktır; en azından hibrit çalışma yöntemini, uzaktan çalışmaya en uzak sektörler bile kullanacaktır. 2020-2022 döneminde başarılı ve hızlı bir şekilde oturttuğumuz webinarlarımıza aynı şekilde devam edeceğiz. ICF olarak en temel misyonlarımızdan birisi, o alanın en etkili STK’larıyla iş birliğine girerek sosyal fayda üretmektir. Yıllara dayanan bir devamlılığımız var ve bu misyonumuzda çıtayı çok daha yukarılara taşıyacağız. Bir diğer temel misyonumuz ise, her meslek örgütü gibi meslektaşlarımızın ve mesleğimizin hakları ve itibarını yükseltmektir. Bu konuda uygulamaya hazır çok gerçekçi bir planlama yaptık. Hem fiziki hem de konvansiyonel ve sosyal medya açısından, ulaştığımız başarı düzeyini çok daha yukarılara çekeceğimiz bir 2 yıl bizi bekliyor. Şu anda Ege, İç Anadolu, Çukurova ve Antalya temsilciliklerimiz var ve yerel STK ve mesleki örgütlerle çok başarılı projeler hayata geçiriyorlar. Bu temsilciliklere, Karadeniz Bölgemiz başta olmak üzere yenilerini ekleyeceğiz. 2022-2024 Yönetim Dönemi Yönetim Kurulu olarak, kurumsal değerlerimiz çerçevesinde, Manifesto 4D (Dayanışma-Dayanıklılık-Denge-Dönüşüm), Dijitalleşme, Operasyonel Mükemmeliyet ve Koçluk Mesleğinin Gelişimi gibi stratejik konuları odağa alarak, çıtayı daha da yukarıya çıkarmayı hedefliyoruz açıkçası.
Bu çerçevede, yetkinlikleri ve etki alanı her geçen gün daha da genişleyen koçluk mesleği ve organizasyonumuzu geliştirirken; tüm paydaşlarımız için sürdürülebilir değer yaratmayı amaçlıyoruz. Önümüzdeki 2 yılın tüm stratejik planlamasını, ‘Strateji Evi’ adını verdiğimiz temel dokümanımızda ayrıntılı bir şekilde hazırladık. Bildiğiniz gibi, ICF Türkiye olarak, koçluk mesleğinin global lider kuruluşu ICF, Uluslararası Koçluk Federasyonu’nun ülkemizdeki tek yetkili temsilcisiyiz ve ülkemizde koçluk mesleğinin çok daha bilinir ve itibarlı hale gelmesi, bizlerin, yani koçların çok daha etkin faaliyet göstermesiyle mümkün. Bu konuda, ICF Türkiye üyeliğinin ve bu alanda yürüttüğümüz sosyal fayda projelerinde gönüllü görev almanın; başka bir ifadeyle kurumsal dayanışmanın eşsiz kıymetini uzun yıllara yayılan tecrübemle çok iyi biliyorum. Ülkemizde profesyonel koç olarak hizmet veren tüm dostlarımı ICF Türkiye üyesi olmaya, başka bir ifadeyle mesleki sorumluluk almaya davet ediyorum. Bu konuda bir de müjdem var: Yaşanan zorlu dönem nedeniyle, bir önceki yönetimin gündeme getirdiği, 2 yıllık süre boyunca yüzde 50 indirim kararı Genel Kurulumuzda kabul edildi. Elbette mesleki itibar açısından bir diğer hayati konu ise ICF unvanlı koçluktur. Son dönemlerde yaptığımız global ve ulusal araştırmalarda, koçluk mesleğinin önündeki en büyük engellerden birisinin unvansız koçlar olduğu ortaya çıktı. Ama zaten tüm koçlar bunu kişisel deneyimlerinden biliyorlardır. Yeni dönemde bu konuya da özel bir ağırlık vereceğiz.
Yeni yönetimde hangi isimler yer alıyor?
Çok değerli meslektaşlarımla çalışmaya başladığım için çok mutluyum. Yeni Yönetim Kurulumuz, Beyza Erdem Balcı, Dilek Yunar, Esra Miller, Filiz Demirbağ, Oya Fadıloğlu ve Serdar Samsun’dan oluşuyor. Yeni yönetimde Dilek Yunar Başkan Yardımcısı; Serdar Samsun’un Genel Sekreter, Oya Fadıloğlu Sayman; Esra Miller üye işleri ve eğitimden sorumlu YK üyesi; Filiz Demirbağ mesleki iç düzenleme ve etikten sorumlu YK üyesi ve Beyza Erdem Balcı ise; pazarlama, dijital ve sosyal medyadan sorumlu YK üyesi olarak görev yapacak. Şunu özellikle vurgulamak istiyorum: Yönetim Kurulu, Denetim Kurulu ve Disiplin Kurulu, asil ve yedek üyeleriyle biz 24 kişilik genç, enerjik ama son derece tecrübeli ve sağlam bir ekibiz. Asil ve yedek tanımları aslında yasa ve tüzük gereğidir biraz da. Yönetim Kurulu yedek üyelerimiz ise, İlkay Öğrenci, Ayhan Cibelik, Mehmet Demirel, Gülçin Çiğdem Karadeniz, Kâmil Murat Özlen’den oluşuyor. Tunçel Gülsoy, Ayçin Teker ve Cem Galip Kahveci Denetim Kurulu Asil Üyelerimizi oluştururken, Binnur Kayabey, Sibel Erol ve Burak Güner, Denetim Kurulu Yedek Üyelerimiz. ICF Türkiye yeni Disiplin Kurulumuz ise, Narınç Ataman, Tunay İyigün ve Seda Nüfusçu’nun asil ve Şebnem Cen İçöz, Gözde Ağseren Bayır ve Meltem Turhan Yöndem’in yedek üyeliğinden oluştu.
Peki ICF Türkiye olarak ulusal bazda ne tür sosyal sorumluluk projeleri hayata geçirdiniz?
2021’de de her zaman olduğu gibi alanının çok değerli sivil toplum kuruluşlarıyla farklı sosyal sorumluluk projeleri de hayata geçirdik. Biz alanda proje yaparken, o alanın en etkili STK’sı ile iş birliği yapmayı ICF kültürümüzün anayasası gibi kabul ederiz.
Şubat ayında, ülkemizdeki görmeyen bireyler için faaliyet gösteren önemli sivil toplum kuruluşlarından TÜRGÖK (Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı Derneği) ile; görmeyen gençlerin hayatına koçlukla dokunup, geleceklerini aydınlatmayı amaçlayan “Sesten Gönüle” gönüllü koçluk projesini başlattık ve başarıyla tamamladık.
Ülkemizde Mart ayının ilk haftası kutlanan “Girişimcilik Haftası” kapsamında, “Türkiye Girişimcilik Vakfı” ve “İTÜ Arı Teknokent-İTÜ Çekirdek” iş birliğinde iki ayrı webinar etkinliği düzenledik. İlk etkinlik, ICF Türkiye üyesi koçların gönüllü olarak genç girişimcilere birebir koçluk desteği vermesi şeklinde gerçekleştirildi. İkinci etkinlik ise, Türkiye Girişimcilik Vakfı Genel Müdürü Mehru Aygül; İTÜ ARI Teknokent Kuluçka ve Hızlandırma Programları Müdürü Selma Bahçıvanoğlu; İTÜ Öğretim Üyesi ve İTÜ Çekirdek Girişimcilik Eğitimleri Koordinatörü Doç. Dr. Mehmet Erçek; SparkUs Kurucusu, Türkiye Girişimcilik Vakfı Mentoru Dani Benreytan ve ICF Türkiye Başkan Yardımcısı ve girişimci Tuna Aktuna’nın konuk olduğu “Girişimcilik ve Koçluk” webinarı oldu. Her iki etkinlikte de hedef kitle, genç girişimcilerdi.
Yine Mart ayında, Türkiye Soroptimist Kulüpleri Federasyonu (TSKF) iş birliğinde, federasyondan burs alan gençlere yönelik “Kıvılcım” adı verilen gönüllü koçluk projesinin 4. dönemi hayata geçirdik. 2019 yılından beri devam eden projede bugüne kadar 56 ICF Türkiye üyesi koç gönüllü olarak 86 öğrenciye koçluk hizmeti verdi.
“19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı” 102. yılı kutlamaları kapsamında, Türkiye’nin en büyük dijital gençlik forumu “Yüzyılın Rotası” projesinde yer alarak, 5 binin üzerinde gencin, 1000’nin üzerinde uzmanla, 10 binin üzerinde birebir görüşmede buluşmasına kurum olarak biz de destek verdik.
Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) ile hem kurumsal hem de üye koçlar bağlamında tamamen gönüllük esasıyla 5 yıldır yürüttüğümüz “Kadınlarla El Ele” projemizi başarıyla tamamladık. Projede bugüne kadar toplam 700’e yakın anneye ulaştık ve onlara çok olumlu geri bildirimler aldığımız koçluk desteği verdik.
Ulusal Gençlik Parlamentosu tarafından 2014 yılında Yılın Sivil Toplum Örgütü seçilmiş ve Asia21 Girişimi tarafından 2016 yılında Asya’nın en etkili 24 örgütünden biri olarak desteklenmeye değer bulunmuş Hayat Sende Gençlik Akademisi Derneği (Hayat Sende Derneği) iş birliğinde “Hayat Sende” projesini gerçekleştirdik. ICF Türkiye’nin “4D Manifestosu”nu oluşturan, Dayanışma, Dayanıklılık, Denge ve Dönüşüm öğelerinin bir arada yaşam bulduğu, 18-35 yaş arasındaki 32 gençle, 6 Eylül 2021 ve 15 Aralık 2021 tarihleri arasında, yine gönüllü koçluk temelli 6 görüşme gerçekleştirdik.
Bir de bir gururumu paylaşmak istiyorum: ICF Türkiye’nin bir önceki Başkanı sevgili Nuray Akmeriç geçen sene, uluslararası ICF Vakfı’nın, toplumlarda “Sosyal Gelişime Katkı” misyonunu taşımak ve yaymakla sorumlu Elçiler Konseyi’ne seçildi. Bu gelişme de geçen senenin bizi gururlandıran olaylarından birisi oldu.
Hem IC Global olarak hem de ICF Türkiye olarak belirli dönemlerde koçluk algısı araştırmaları gerçekleştiriyorsunuz. Biraz da bunların sonuçlarından konuşalım mı?
ICF Global, ilkini 2006 yılında gerçekleştirdiği ve ikincisi ve üçüncüsünü sırasıyla 2011 ile 2015 yıllarında tekrarladığı Küresel Koçluk Araştırması’nın sonuncusu, PricewaterhouseCoopers iş birliğinde 2020 yılında yapıldı. 15 bin 300’ü ICF üyesi olmak üzere, toplam 22 bin 457 kişiyle gerçekleştirilen son araştırmada da 7 küresel bölge, 161 ülkeyi kapsayan oldukça ilginç sonuçlar çıktı. Ayrıca bir de pandemi etkisini araştırmak üzere, ikinci bir araştırma daha yapıldı pandeminin hemen sonrasında. Türkiye’den de 175 koçun katıldığı 2020 ICF Küresel Koçluk Araştırması’ndan; “Mesleki Büyüme”, “X Kuşağı Hakimiyeti” ve “Ünvanlı Koçluğun Yükselen İtibarı” sonuçları çıktı.
140 ülkeden 10 bin 28 kişinin katıldığı “COVID-19 ve Koçluk Endüstrisi” araştırmasında ise, katılanların yüzde 34’ü o dönemde pandemiden etkilenmediklerini belirtmişlerdi. Elbette bu sonuçlarda Covid-19’un etkilerindeki bölgesel farklılıkları unutmamak gerekiyor. Ayrıca, pandemiden daha fazla etkilenen iş alanlarında hizmet veren koçların, doğal olarak daha çok olumsuz etkilendiği ama yaşamın direkt kendisiyle ilgilenen koçluk alanlarının ise olumlu etkilendiği, gözlemlenen bir başka gerçek oldu. Araştırmamızdan çıkan bir başka olumlu sonuç ise, koçların yaklaşık yarısının pandemi sürecini eğitim düzeylerini artırmaya ayırdıklarını söylemeleri olmuştu.
Küresel Koçluk Araştırmasının cinsiyet kırılımı boyutu ise gerçekten ilginç bir veri ortaya koydu. Küresel olarak, kadın profesyonel koç oranı yüzde 70 idi. Kadın koç oranı 2015 yılına göre, Ortadoğu ve Afrika bölgeleri dışında, tüm bölgelerde artış göstermişti. En büyük artışı ise, yüzde 52’den, yüzde 59 oranına yükselerek Asya gösterdi. Tüm oranlara bakıldığında, koçluğu daha çok kadınların tercih ettiği bir meslek olarak yorumlamak mümkün. Ayrıca, erkek koçların kurumsal alanda koçluk yapmaları daha olası gözüküyor.
Ayrıca, 7 dünya bölgesinden her biri için, aktif koçların bölgesel gelir bilgileriyle, koçluktan elde edilen ortalama gelirlere birlikte bakıldığında; koçluktan elde edilen küresel toplam gelirin, 2015’e göre yüzde 21 artış göstererek, 2.849 milyar ABD dolarına ulaştığı saptandı. En yüksek toplam gelir artışının, yüzde 107 ile Latin Amerika ve Karayipler toplamından geldiği belirtildi. Türkiye’nin de dahil olduğu Doğu Avrupa’nın yüzde 45,5 ile onu izlediği belirtildi. Ayrıca, toplam yıllık gelirde Kuzey Amerika’nın payının yüzde 45,5 ve Batı Avrupa’nın ise yüzde 32,2 olduğunun altı çizildi.
Koçluk mesleğinin gelecek 12 ayında karşılaşabileceği en büyük engelleri belirlemek için sorulan soruya ise; yüzde 49 oranında eğitimsiz koçlar, yüzde 31 oranında pazardaki kafa karışıklığı, yüzde 8 oranında pazarın doygunluğu yanıtları verildiği gözlemlendi. Pandemi araştırmasında ise, pandemiyle birlikte gelen global ekonomik krizin ilk sıraya yükselmesi dikkat çekici.
Fırsatlar kısmında ise, yüzde 39 ile koçluğun faydasına ilişkin artan bir farkındalık, yüzde 28 ile koçluğa yatırılan paranın geri dönüşü, yüzde 14 ile koçluğun genel algısının gelişimi, yüzde 11 ile koçluğa olan talep artışı ve yüzde 6 ile koçluğun medyadaki görünüşü şeklinde bir sıralama gözlemlendi.
UWORDS Dergi olarak bu güzel söyleşi için çok teşekkürler. Eklemek istediğiniz başka bir konu var mı?
Koçluk yolculuğuna çıkmak isteyenler ve bu yolculukta olanlar için gerekli olan doğru bilginin adresi ICF ve ICF Türkiye olduğunu hiçbir şekilde unutmasınlar. Hedefimiz 1.000 üyeye ulaşarak, daha da güçlenmek. Biz, “Birlikte Güçlüyüz.”